Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Tavsiye Kararları Doğrultusunda Türkiye Cezaevlerinin Konumu

Avrupa İnsan Haklari Sözleşmesini ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin içtihatları ve Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesince yürütülen çalışmaları ve özellikle Komitenin genel raporları doğrultusunda üye devletlerin hükümetlerine tavsife kararı ile beraberdindeki açıklayıcı metninim tercüme edilerek özellikle adli makamlara, cezaevi personeline ve bireysel olarak mahpuslara olmak üzere geniş çaplı dağıtımını tavsiye etmektedir. Adalet.tv ailesi olarak Türk ceza infaz sisteminin ana unsuru olan ceza infaz kurumları yönünden karşılaştırdık .

AVRUPA KONSEYİ BAKANLAR KOMİTESİNİN TAVSİYE KARARLARI DOĞRULTUSUNDA TÜRKİYE CEZAEVLERİNİN KONUMU
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin REC (2006) TAVSİYE KARARLARI
Ülkemiz ceza infaz kurumlarının fiziki yapılarının Avrupa cezaevlerinden daha iyi olduğu, bu nedenle fiziki yapı bakımından tavsiye kararları verilmediği anlaşılmıştır. Tavsiye kararlarının genellikle cezaevi personelleri ve Bakanlıklar ile ilgili olduğu görülmektedir.
1. Tavsiye: Cezaevleri, asker, polis veya soruşturan servislerden ayrı olan kamu otoritilerinin sorumluluğunda olmalıdır.
Türk ceza infaz kurumları Adalet Bakanlığı bünyesinde Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’ne bağlıdır. Ceza infaz kurumlarının iç güvenliği ve yönetimi Adalet Bakanlığı tarafından yürütülmekte, dış güvenlik ise İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı  tarafından yürütülmektedir. Jandarmanın askeri, adli ve idari görevleri bulunmaktadır. Ayrıca ceza infaz kurumları idari olarakta soruşturma makamı olan Cumhuriyet Başsavcılığına bağlıdır. Yeni tahliye sisteminde ayni zamanda iyi hal kararı verecek idare ve gözlem kurulu başkanlığı görevi verilmiştir. Türk ceza infaz kurumlarının yönetim ve idari yapısı bakıldığında tavsiye kararı ile uygun olmamaktadir.

2. Tavsiye: Cezaevleri, tüm mahpuslara insanca davranma ve insan olmalarından kaynaklanan onurlarına saygı gösterme zorunluluğunu kabul eden etik koşullar içerisinde yönetilmelidirler.
İnfaz mevzuatımız son derece açık olup bu konuda herhangi bir sıkıntı yoktur. Yönetim ve personel hakkında  her türlü şikayet konusunda diğer memurlar gibi soruşturma iznine gerek kalmadan direk soruşturma açılmaktadır.

3. Tavsiye: Personel, cezaevi sisteminin amacını açık bir biçimde ortaya koymalıdır. Kurum yönetimi, bu amacı en iyi şekilde yerine getirilmesi için öncülük etmelidir.
Personel alım politikası düşünüldüğünde cezaevi hakkında bilgisi olmayan kişiler işe alinmaktadirlar. Türkiye'de üniversitelerde öğrenim gören  Güvenlik ve İnfaz Hizmetleri bölümü öğrencilerinin göreve alınması tavsiyeye uygun düşebilecektir.

4. Tavsiye: Personelin görevleri, sadece infaz ve koruma için gerekli olan görevlerin daha ötesinde olmalı ve mahpusların pozitif bir bakım ve yardım programlarıyla cezalarını tamamlayarak toplumla yeniden bütünleşmelerini kolaylaştırma ihtiyacını da hesaba katmalıdır.
Kapalı ceza infaz kurumları ve açık ceza infaz kurumlarında kurs ve iş kollarında  meslek sahibi olan cezaevi personelininden faydalanılmaktadır. Yüksek öğrenim mezunu cezaevi personeli hükümlülerin sınava hazırlanmasında kurslar ile destek vermektedirler.

5. Tavsiye: Personel, yüksek mesleki standartlar ile kişisel standartlarla görev yapmalıdır.
Cezaevi yapısı gereği yasal mevzuatın dışına çıkmamaktadır. Cezaevlerinin kapasitesi fiziki yapısı hükümlü tutuklu profili gözetildiğinde, ayni tip ceza infaz kurumlarında bile farklı uygulamalar yapılmaktadır. Türk ceza infaz kurumlarında uygulamada mevzuatın yetersiz olduğu çok durumlar mevcuttur. Kurumlarda tiplerine göre belli uygulamaların aynı olması gerekirken maalesef yoktur. Personelin bu durumda kişisel standartlarla hareket etmesi farklı noktalara çekilebilir.

6. Tavsiye: Profesyonel cezaevi personeli,  normal olarak sürekli çalışma esasına göre atanmali, devlet memuru statüsünde olmalı, uygun bir eğitim standardına sahip olmalı uygun bir eğitim standartına sahip olmalı ve iyi davranışa meslekî yeterliliğe bedensel ve ruhsal sağlığa sahip olduğu sürece bu işte çalışma güvencesine sahip olmalıdırlar.
Cezaevi personel alım politikası gereği her öğrenim düzeyinden kişilerin kpss puanı boy yaş sonrası mülakat sonrası başarılı olması halinde göreve başlamaktadır. Belli bir dönem infaz koruma memuru öğrencisi statüsünde personel alımı yapılmış belli bir eğitim  ve staj sonrası göreve başladılar. Ancak bu uygulamadan vazgeçilerek direk ilana çıkılarak personel alımı yapılmıştır. Cezaevlerinin son dönemlerde sözleşmeli personel istihdamına gidilmiş buda özlük hakları duzeltilmeyen kadrolu cezaevi personelininde altında maaş almaktadırlar. Bu nedenle personel reformunun yapılması gerekmektedir.

7. Tasvife: Maaşlar, uygun personeli bu işe cezp etmek ve elde tutmak için yeterli olmalıdır.
Cezaevi personeli malesef yaptığı iş gereği aldığı ücret çok düşüktür.

8. Tasvife: Her cezaevinin, karakter, yöneticilik kabiliyeti, uygun mesleki eğitim ve tecrübe yönünden yeterince nitelikli bir müdürü olmalıdır.
Müdürlerin nitelikli olup olmadığı kurumun yönetiminden ve görev yaptığı personel tarafından belli olmaktadır. Personel politikası hükümlü tutuklu ilişkileri nitelikli konusunda fikir sahibi ettirir.

9. Tasvife: Cezaevi yönetiminin, genel meselelerde ve özellikle çalışma şartlarıyla ilgili konularda, kurumun ayrılmaz bir parçası olan personel ile görüş alışverişinde bulunması için düzenlemeler olmalidir.
Çoğu kurumlarda personeli tanımadan, tayin giden veya emekli olan idareciler mevcuttur. Bu haliyle ileri görüşlü yönetici olabilmek egosunu bırakarak personel ile ikili ilişkileri kurabilen idareciler ile çözülür. Şuan için çok mümkün değil. "Ben müdürüm ben ne dersem o olur" düşüncesi olduğu sürece çözümü mümkün görünmemektedir.

İnsan unsurunun olduğu yerde suç her zaman vardir olmaya da devam edecektir. Bu nedenle ceza infaz kurumları insan olduğu sürece var olacaktır. Bu kurumların suçu önleyici ve yeniden kazanmayı ilke edinerek hareket etmeleri gerekmektedir. Ceza infaz kurumlarımızın Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin tavsiye kararlarının bazılarını eşleştirme fırsatı bulduk. İncelediğimiz çoğu maddeler cezaevlerimiz yönetim ve personel politikası ve  uygulamaları hakkında Avrupa cezaevlerininden çok uzakta olmaktadır. Türk ceza infaz kurumlarının Avrupa ülkelerindeki ceza infaz sistemlerinden de daha iyi olduğu yönleride bulunmaktadır. Adalet.tv ailesi olarak bu konularda araştırmalara devam ederek
Türk ceza infaz sisteminin amacına uygun yönetim ve personel politikası olan adaletli ve çağdaş infaz rejimini benimsemiş bir kurum olmaları yönünde desteklemekteyiz.
adalet.tv / dış haberler