Hükümlülerin yeni tahliye sisteminde gelişim değerlendirmesine tabi tutulmaması

YENİ TAHLİYE SİSTEMİNDE GELİŞİM DEĞERLENDİRMESİNE TABİ TUTULMAMASI - Yeni tahliye sistemi ile ceza infaz kurumlarında puan sistemi gelmiştir. Hükümlü ceza infaz kurumunda okuduğu kitap, kurs, sosyal ve sportif faaliyetlere katılma, herhangi bir eğitim-öğretim kurumun öğrenime devam etmesi ile 6 aylık dönemler eşliğinde puan verilmektedir. Puan sistemi 01 Ocak 2022 tarihinden itibaren kesin olarak yürürlüğe girecektir. Puan sisteminde daha önce birden fazla kez puan sistemindeki sorunları dile getirdik, bunlarda yaşanan sorunlar çözüme kavuşturuldu. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün alt eşik puanı 45, üst eşik puanı 80 olarak belirlenmiştir.

Alt eşik puanı 45 (kırkbeş) altında olanlara iyi hallilik verilmeyecek, ancak mücbir sebep olup olmadığı konusunda (hastalık, yaşlılık, personel yetersizliği..) gibi nedenler dolayısıyla puanının düşük olması durumunda da iyi hallilik verilecektir.

Üst eşik puanı 80 (seksen) olarak belirlenmiştir. 80 üstü erken iyileştirme olarak belirlenmiş olup hükümlünün kapalı ceza infaz kurumunda kalacağı en fazla onda biri kadar olan sürede erken açığa ayrılacaktır. Ancak aşağıda belirtilen süreler göz önüne alınarak erken açık ceza infaz kurumuna ayırma işlemi yapılacaktır. Açık Ceza İnfaz Kurumuna Ayrılma Yönetmeliği'nin 6. Maddesinde kapalı ceza infaz kurumlarında kalacak süreler belirtilmiştir.
 
Toplam cezası 10 yıla kadar olan sürelerde 1 ay, 10 yıl ve üzeri olanlarda 10/1'i kadar olan sürelerin kapalı ceza infaz kurumlarında kalması gerekmektedir. Ancak bu başlı başına yeterli olmayın bazı suçlarda ayrı olarak belirtilmiştir.

-Müebbet hapis cezasına mahkûm olup, koşullu salıverilme tarihine beş yıl veya daha az süre kalanlar,
-Cezaları yüksek güvenlikli kapalı kurumlar veya diğer kapalı kurumların yüksek güvenlikli bölümlerinde infaz edilenlerden toplam cezalarının üçte birini bu kurumlarda iyi hâlli olarak geçiren ve koşullu salıverilme tarihine üç yıl veya daha az süre kalanlar,
-5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 142, 148, 149, 188 ve 190 uncu maddelerinden mahkum olanların koşullu salıverilme tarihine beş yıldan az süre kalması,
-5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 102 ve 103 üncü maddeleri ile eşe karşı işlenen 82/1-d, 86/3-a ve 96/2-b maddelerinden olanların koşullu salıverilme tarihine üç yıldan az süre kalması,
-29 Temmuz 2003 tarihli ve 4959 sayılı Topluma Kazandırma Kanunu, 30 Temmuz 1999 tarihli ve mülga 4422 sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleri ile Mücadele Kanununun 14 üncü maddesi ve 5237 sayılı Kanunun 221 inci maddesinden yararlananların koşullu salıverilme tarihine iki yıldan az süre kalması,
-Terör ve örgütlü suçlardan hükümlü olup, mensup oldukları örgütten ayrıldıkları idare ve gözlem kurulu kararıyla tespit edilenlerin koşullu salıverilme tarihine bir yıldan az süre kalması, şartı aranır.

Puan sisteminden bazı suçlar ve hükümlüler puan sisteminden muaf tutulacaktır. Gelişim değerlendirilmesine tabii tutulmama mevzuatta belirtilmiştir.
Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmeliğin 25/3.maddesi;

Yapılan gözlem, görüşme ve uygulanan risk değerlendirme ölçeği sonuçlarına göre, idare ve gözlem kurulunca;
a) Görme, konuşma ve işitme engelliler ile özbakımını yapamayacak şekilde yatağa bağımlı hasta ya da ağır kocama hali bulunanlardan durumu hekim raporu ile tespit edilenler,
b) İyileşme ihtimali olmadığı tıbbi olarak tespit edilen ağır psikiyatrik hastalar,
c) Sosyal olarak iletişime tamamen kapalı olduğu psikiyatri raporu ile tespit edilenler,
ç) Şahsi ve sosyal durumu ya da suç geçmişi nedeniyle özel gözetim ve denetim altında bulundurulmasının gerekli olduğu saptananlar ve benzeri durumda olanlar, hakkında gelişim değerlendirmesine tabi tutulmaması kararı verilebilir.

İdare ve gözlem kurulu tarafından gelişim değerlendirmesine tabi tutulmaması kararı verilen hükümlüler için iyileştirme planı hazırlanmaz ve değerlendirmeler, yalnızca yönetim ve psiko-sosyal yardım servisi tarafından düzenlenen gözlem değerlendirme raporuna göre yapılır.

Gelişim Değerlendirilmesine Tabii Tutulmayacak kişiler;
-Mevzuatta belirtilen hastalığı bulunanlar,
-Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası hükümlüleri,
-Terör ve organize suç örgütleri liderleri,
-Tehlikeli veya özel gözetim ve denetim altında olan (5275 sayılı kanunun 9. Maddesinin üçüncü fıkrası uygulananlar)
-Türkçe bilmeyen yabancı hükümlüler, gibi hükümlüler örnek olabilir.

Gelişim değerlendirilmesine tabii tutmama hükümlülerin mağdur edilmesinin önüne geçmektedir. Bu hükümlülerin değerlendirilmesi Yönetim Servisi ve Psiko-Sosyal Yardım Servisi tarafından gözlem değerlendirilmesi yapılacaktır. Gözlem sonuçları doğrultusunda iyi hallilikleri kurul tarafından değerlendirilecektir. Kimlerin gelişim değerlendirilmesine tabii tutulmamasına ceza infaz kurumlarının mevcut idare ve gözlem kurulu tarafından karar alınarak hükümlülere tebliğ edilecektir. Kurul kararlarına karşı 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu kapsamında İnfaz hakimliklerine itiraz edebilecektir.
adalet.tv / hukuk servisi