11347,70%0,30
40,83% 0,12
47,84% 0,95
4431,67% 0,84
7119,18% 0,73
Süpersonik uçaklar, ses hızından (Mach 1) daha hızlı hareket eden hava araçlarıdır. Mach 1, deniz seviyesinde yaklaşık 1.235 km/s hızına denk gelir. Bu uçaklar, yüksek hızları sayesinde zaman ve mesafe kavramını dönüştürmüş, hem askeri hem de sivil havacılıkta çığır açmıştır. İşte tarihten günümüze ve geleceğe yönelik süpersonik uçakların detaylı listesi:
1. TARİHSEL SÜPERSONİK UÇAKLAR (Emekliye Ayrılanlar)
Concorde (Fransa – İngiltere)
Hız: Mach 2.04 (2.180 km/s)
Kullanım: Ticari yolcu uçağı (1976–2003)
Yolcu Kapasitesi: 92–128
Özellik: New York – Londra uçuşunu 3.5 saatte tamamlıyordu. Ancak yüksek maliyet, düşük yolcu kapasitesi ve 2000 yılındaki kazadan sonra iptal edildi.
Tupolev Tu-144 (SSCB)
Hız: Mach 2.15 (2.300 km/s)
Kullanım: Ticari ve deneysel uçuşlar (1968–1978)
Yolcu Kapasitesi: 140
Özellik: Concorde'dan önce uçtu ama çok kısa ömürlü oldu. Güvenlik sorunları nedeniyle erken emekli edildi.
2. GÜNÜMÜZDE GELİŞTİRİLEN VE TEST AŞAMASINDA OLAN SÜPERSONİK UÇAKLAR
Boom Supersonic – Overture (ABD)
Hedef Hız: Mach 1.7
Yolcu Kapasitesi: 64–80
Durum: Geliştirme aşamasında, test uçuşları 2026’da, ticari uçuşlar 2029’da planlanıyor
Özellik: Çevreci, biyoyakıt uyumlu, düşük sonik patlama etkili yolcu uçağı. American Airlines, United Airlines gibi firmalar sipariş verdi.
NASA – X-59 QueSST (ABD)
Hedef Hız: Mach 1.4
Durum: Test aşamasında (ilk uçuş: 2025)
Özellik: Sessiz süpersonik uçuş için geliştiriliyor. Şehirler üzerinden sonik patlama yaratmadan uçabilmesi hedefleniyor.
Exosonic (ABD)
Hedef Hız: Mach 1.8
Kapasite: 70 yolcu
Durum: Prototip aşamasında
Özellik: ABD Hava Kuvvetleri ile çalışıyor. Diplomatik görevler için VIP süpersonik uçuşlar planlanıyor.
Spike Aerospace – S-512 (ABD)
Hedef Hız: Mach 1.6
Kapasite: 12–18 yolcu (özel jet)
Durum: Proje aşamasında
Özellik: Penceresiz gövde, yerine uçak dışını gösteren ekranlarla kaplı kabin tasarımı.
Manser Aerospace – STRIKE-X (Avrupa)
Hedef Hız: Mach 2.2
Durum: Prototip hazırlık aşamasında
Özellik: Hem sivil hem askeri versiyon planlanıyor. Karbon nötr tasarım hedefiyle çalışılıyor. Avrupa menşeili en hızlı süpersonik yolcu projesi olma potansiyeli taşıyor.
3. ASKERİ SÜPERSONİK UÇAKLAR (Hizmette Olan)
F-22 Raptor (ABD)
Hız: Mach 2
Kullanım: Hava üstünlüğü savaş uçağı
Özellik: Radara yakalanmayan (stealth) teknolojiye sahip.
F-35 Lightning II (ABD)
Hız: Mach 1.6
Kullanım: Çok rollü savaş uçağı
Özellik: Süpersonik uçuşa sahip ancak uzun süreli değil. F-22 kadar hızlı değil, daha çok çoklu görev kabiliyeti ön planda.
Eurofighter Typhoon (Avrupa)
Hız: Mach 2
Kullanım: Avrupa ülkelerinde hava kuvvetlerinde
Özellik: Çok rollü süpersonik savaş uçağı
Su-57 (Rusya)
Hız: Mach 2
Kullanım: Rusya’nın 5. nesil süpersonik savaş uçağı
Özellik: Stealth teknolojisi ve manevra kabiliyeti yüksek.
4. GELECEKTE BEKLENEN SÜPERSONİK VE HİPERSONİK UÇAKLAR
Hermeus – Quarterhorse (ABD)
Hedef Hız: Mach 5+ (hipersonik)
Kullanım: Askeri ve özel taşımacılık
Durum: Prototip aşamasında
Özellik: Atlanta – Londra arası 90 dakikada hedefleniyor. NASA ve ABD Hava Kuvvetleri ile ortak çalışmalar yapılıyor.
Süpersonik uçaklar uzun süreli bir aradan sonra hem ticari hem de askeri alanda geri dönüyor. Concorde ve Tu-144 gibi öncülerden sonra Boom Overture ve NASA X-59 gibi projeler, yeni bir süpersonik çağın kapılarını aralıyor. Gelecekte ses hızını aşan uçakların daha sessiz, daha çevreci ve daha erişilebilir hale gelmesi bekleniyor. Türkiye gibi büyüyen havacılık pazarlarının da bu teknolojilere ne zaman entegre olacağı, havayolu şirketlerinin bu yeni dalgaya nasıl cevap vereceğine bağlı olacak.
