SİNDİRİM SİSTEMİ
Öncelikle sindirim nedir ondan bahsedelim. Vücudumuz fonksiyonlarını yerine getirmek ve yaşamımızı sürdürmek için su, besin maddesi ve elektrolitlere ihtiyaç duyar. Sindirim sistemimiz bu devrede önemlidir. Bu maddelerin sağlanması için yürütülen bir dizi fonksiyona verilen isimdir. Amcı aldığımız besinlerin sindirim kanalı boyunca ilerlemesini sağlamak, moleküllerin parçalanması, su ve elektrolit emilimi ve kan dolaşımımızın emilenleri toplamasını sağlamaktır. Besin maddelerinin emilime hazır olması için bazı aşamalardan geçer. Bunlar: mekanik parçalama, sulandırma ve enzimatik parçalamadır. Mekanik parçalama ağız ve midede meydana gelir, sulandırma tükürük(amilaz enzimi) ve mukus ile olur ve kimyasal parçalama her yerde ama en çok midede meydana gelir. Emilim olayında sindirim sonucu oluşan ürünler lenf sıvısına veya kana karışır. Burada GİS hareketi yukarıdan aşağı doğrudur. Sindirim kanalı ağız- yutak- yemek borusu- mide- ince ve kalın bağırsak- anüsten oluşur. Burada her kısım birbiriyle koordinasyon halinde çalışır.
Sindirimde Etkili Olan Hormonlar
•Gastrin: Mide hareketliliğini sağlar. Asit salgısını arttırır ve midenin antrum kısmında sentezlenir.
•Sekretin: Duodenumun üst kısmından salgılanır. Bikarbonat denge sağlar.
•Kolesistokinin: Midenin boşalmasını geciktirir, enerji emilimi arttırmak için. Sindirimi kolaylaştırır ve gıda alımını ayarlar.
Sindirim Süreci Nasıl İşler ?
Ağızda sindirim: Sindirim ağızda başlar. Ağız boşluğunda diş ve dil bulunur. Dişler besini öğütür. Ağız içi ıslaklığı tükürük salgısı sağlar. Çiğneme ise besin ağıza alınca refleks olarak başlar, istemli devam ettirilebilir. Tükürüğün görevleri besinleri sulandırmak, emilimini kolaylaştırmak, yutmaya ve konuşmaya yardımcı olmak, tükürük salgısının az olması halinde diş taşı meydana gelebilir ve çürüme oluşur. Ağızdan sonra besin yutağa geçer. Yutma sırasında soluk borusu kapanır ve yemekler yemek borusuna iner.
Yemek borusu: Yemek borusuna gelen besinler peristaltik hareketlerle mideye gönderilir. Burada herhangi bir parçalanma olmaz sadece geçiş vardır.
Mideye gelen besin burada depo edilir. Depolama işlemi midenin üst kısmında olur, alt kısımda ise proteinleri parçalama görevi vardır. Burada besinler kimüs haline getirilir, Gis’ de emilim kolaylaşır. Kimus burada ince bağırsaklara verilir. Son aşama olarak ince bağırsağa gelen son ürün emilir. Sindirilmeyen maddeleri atıldığı yer kalın bağırsaktır. Madensel tuzlar ve su burda emilir ve dışkı meydana gelir. Kör bağırsak ise ince ve kalın bağırsağın birleştiği yere verilen isimdir. Apandist denilen çıkıntı burada bulunur.
SİNDİRİM SİSTEMİ FONKSİYON BOZUKLUKLARI
Disfaji, yutma güçlüğüdür, akalazya, lt özofagal sfinkterin gevşeyememesidir ve en önemli sebebi strestir. Halk arasında sıkça duyduğumuz gastrit, midenin yaralanması, enfeksiyon oluşmasıdır. En önemli nedeni strestir. Ancak çok asitli, baharatlı yiyeceklerin tüketilmeside mide asit dengesini bozabileceği için gastrit meydana gelebilir. Reflü, mide suyunun geri gelmesidir. Konstipasyon, kabızlıktır ve sebebi kolon hareketlerinde meydana gelen hareket azalmasıdır. Diyare, ishaldir ve sebebi kolon içerisindeki maddenin sıvı ile birlikte hızla ilerletilmesidir. Flatus, gastrointestinal kanalda gaz oluşmasıdır.
