Sıcak uygulama
Vücudun tamamına ya da bir kısmına uygulama yapılabilir.
Hangi durumlarda kullanılması risklidir?
- Hastada ısıyı algılama durumunda bir problem varsa böyle durumlarda yapmamak gerekri. Çünkü hastada yanık meydana getirebilir.
- Akut inflamasyon bulunması durumunda
- Ödemli dokuda
- Baş ağrısı durumunda
- Abdominal gerginlik: Bazı durumlarda apandist patlaması riski mevcutken aşırı karın ağrısı sebebiyle sıcak uygulama yapılabiliyor. Bu durum oldukça risklidir. Karında gerginlik, şidetli ağrı varsa acil bir şekilde hastaneye başvurmak gerekir.
- Kanama durumu varsa
- Yaşlılar
- Yeni doğan bebek
- Çocuklar
- Böbrek rahatsızlıkları
- Akciğer hastalıkları
- Dermatit
- Açık yara
- Sıcak uygulamanın ne derecede ve nasıl uygulanması gerektiği hakkında bilgisi bulunmayan hastalarda: Aynı şekilde yanık vb. durumlara yol açabilir.
- Diyabet: Diyabeti olan hastalar kontrollü şekilde uygulama yapmalıdır.
- Kronik ve nedenini bilmediğiniz bir ağrınız varsa nedenini öğrenmeli, sıcak uygulama yapmamalısınız.
- Ortopedik cerrahide metal, vida uygulaması yapılmış olanlar
- Sıcak uygulama damarlarda vazodilatasyona sebep olur. Eğer böyle bir durum hastada risk faktörüyse uygulama yapılmaması gerekir.
- Kalp hastalıkları
Sıcak uygulamanın etki mekanizması
İlk olarak vücutta genel veya bölgesel olarak ısınmayı sağlasığı için genel bir gevşeme sağlar, böylece vücutta gevşemenin etkisiyle dinlenme meydana gelir, yorgunluk azalır. Vücut ısısını arttırır. Hastada gerginlik, sinir durumu mevcutsa hstayı rahatlatır, iyilik halini arttırır. Kaslarda meydana gelen kasılma, spazmı azaltır.
Damaları genişletir. Kan, damarda daha rahat dolaşır. Kan vizkozitesini azaltır ve kas gerginliğini azaltır.
Sıcak uygulama hangi durumlarda uygulanır?
Sıcak uygulama öncelikle kas spazmı, vücut gerginliği gibi durumlarda sıklıkla kullanılır.
- Boyun tutulması: Baş ağrınız varsa ve bu boyun tutulması veya kramptan kaynaklıysa sıcak uygulama yapmanız sizi rahatlatacaktır. Ama nedenini bilmediğiniz veya başka nedenden kaynaklı bir ağrı vasa kullanmamalısınız.
- Burkulma: Burkulma durumunda ödem olduğu ilk evreden sonra yani inflamasyon bittikten sonra uygulama yapmanız gerekir.
- Egzersiz: Egzersizden sonra sıcak uygulama önerilmez. Egzersiz öncesi sıcak uygulama kas kramplarını azaltır.
- Adet sancısı çekenler
- Kas krampı
Sıcak uygulama çeşitleri: İki çeşit sıcak uygulama vardır. İlki olan yaş sıcak uygulamayı hepimiz denemişizdir. Sıcak su torbasına koyulan su ile yapılan uygulama bu gruba girer. Bu sıcak yaş kompres olarak adlandırılır. Sıcak yaş kompres uygularken dikkat etmemiz gerekenler:
- Bu uygulama havlu, gazlı bez gibi malzemenin sıcak suya sokularak istenen bölgeye uygulanmasıdır. Sokulup alındıktan sonra suyu iyice sıkmak gereklidir. Ve uygulanan bölgeye özellikle daha hassas kişiler için yavaş yavaş uygulanmalıdır.
- Su sıcaklığı 40-50 derece arasında olmalıdır.
- Uygulama 15-20 dk arası yapılır.
- Uygulama yapılacak bölgeye jel veya vazelin sürülmelidir.
- Uygulama üzeri havlu benzeri bir eşyayla ısıyı korumak için örtülmelidir.
- Uygulama yapılan kişi sürekli kontrol edilmelidir. Yara, su toplaması, aşırı kızarıklık oluştuysa uygulama durdurulmalıdır.
- Havlu soğuduğunda değiştirilmelidir.
- Uygulama yapılacak kişi uygun pozisyonda tutulmalıdır ve altına su geçirmez bir şey serilmelidir.
İkinci olarak sıcak yaş uygulama ise oturma (sitz) banyosudur.
Üçüncü olarak ise daldırma yöntemi olarak sıralayabiliriz.
Kuru sıcak uygulama: Kuru ısı veren aletlerle yapılır. Direkt uygulama: Termofor, elektrikli ısıtma yastıkları, elektrikli battaniye, aquatermik yastıklar
İndirekt uygulama: Isı lambaları ve ısı kafesleri
Soğuk uygulama
Hangi durumlarda soğuk uygulama risklidir?
- Diyabet
- Deride meydana gelen morarma
- Hissizlik yaşanması
- Titreme
- Arterioskleroz
- Açık yara
- Yaşlılar
- Raynaoud sendromu bulunanlar
Soğuk uygulamanın etki mekanizması
Öncelikle soğuk uygulama damarda daralma (vazokonstriksiyon) meydana getirir. Hücre metabolizması yavaşlamaya başlar. Vücut ısı düşer, bölgeye kan akımı azalır. Ödem ve inflamasyon azalır. Yaralanan bölgeye kan akımı hızlanırsa ödem artar. Bu yüzden yaralı bölgeye sıcak yerine ilk aşamada soğuk uygulama yapılması tercih edilir.
Bölgesel anestezik etki sağlar.
Sıcak uygulama gibi iki şekilde uygulanır. Kuru soğuk ve yaş soğuk uygulama. Kuru soğuk uygulamada isminden de anlaşılacağı üzere hasta ıslanmaz. Buz torbası ve buz paketi bu uygulamanın örnekleridir.
Soğuk uygulama 15-20 dk arası yapılmalıdır. Buz torbasına, buzlar %75 oranında dolduracak şekilde koyulmalıdır. Sık sık kontrol edilmeli, morarma durumunda uygulama durdurulmalıdır. Buz paketinde ise jelli ve kimyasal buz paketi olmak üzere iki çeşit uygulama vardır. Bölgeye göre katlanma özelliğinden dolayı şekil alır. Jelli uygulmada 2,3 saat buzlukta bekletilmelidir. Uygulama 15-20 dk arası yapılır ve kontrol edilmelidir.
Yaş soğuk uygulama ise: Soğuk nemli kompres, serin sünger banyosu, genel soğuk banyo olmak üzere üçe ayrılır.
Soğuk uygulama hangi durumlarda uygulanır?
- Ödem mevcutsa
- Burkulma durumunda ilk aşamada şişliği azaltması için uygulanabilir.
- Sıcak çarpması durumunda
- Travma
- Kırık
- Akut apandisit
- Bağ yaralanmaları
- Kas yırtılması
- Egzersiz sonrası kas ağrısı
Sıcak uygulama, soğuk uygulama, hangi durumlarda sıcak uygulama yapılır, hangi durumlarda soğuk uygulama yapılır, sıcak uygulama ve fizik tedavi, egzersiz öncesi sıcak uygulama, burkulmada buz konur mu, sıcak uygulama nasıl yapılır, soğuk uygulama nasıl yapılır, sıcak uygulama derecesi, soğuk uygulama derecesi
