Adalet Bakanı Tunç, 1. Yargı Paketi ile 17 Ekim 2019 tarihli 7188 sayılı Kanunla adil yargılanma hakkı ihlal edilmeden hazırlanan seri muhakeme ve basit yargılama usullerini ceza adalet sistemine kazandırıldığını vurgulayarak “İki usul de yürürlüğe girdikleri tarihten bugüne kadar aksamadan uygulandı. Bu kapsamda seri muhakemede 472 bin 183, basit yargılama usulünde de 986 bin 739 olmak üzere toplam 1 milyon 458 bin 922 dosya karara bağlandı.” diye konuştu.
İSPATI KOLAY SUÇLARDA UYGULANIYOR
Seri muhakeme ve basit yargılama usulleri ile ispatı kolay suçlara ilişkin uyuşmazlıklar hızlı, doğru ve etkili bir şekilde çözüme kavuşuyor. Usuller, mahkemelerde işlenen suçlara daha hızlı ve etkili bir şekilde yanıt verilmesini sağlayarak adaletin daha etkin bir şekilde işlemesine katkıda bulunuyor. Ayrıca bu usullerle birlikte mahkemelerin iş yükü azalıyor ve hukuki süreçlerin daha verimli bir şekilde yürütülmesi sağlanıyor.
SERİ MUHAKEME USULÜNDE TOPLAM 472 BİN 183 DOSYA KARARA BAĞLANDI
Seri muhakeme usulü kapsamında 2020 yılında 57 bin 666, 2021 yılında 78 bin 912, 2022 yılında 92 bin 184, 2023 yılında 99 bin 433, 2024 yılında 117 bin 927, 2025 yılının başından bugüne kadar 26 bin 61 suça ilişkin dosyada seri muhakeme usulü uygulanarak karar verildi. Böylece 5 yılda toplam 472 bin 183 suça ilişkin dosya seri muhakeme usulü uygulanarak karara bağlandı.
Seri muhakeme usulü kapsamına giren suçlarda, soruşturma evresi sonunda, Cumhuriyet savcısı tarafından kamu davası açılması için yeterli şüpheye ulaşıldığında ve bu suçlarla ilgili olarak kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmediği takdirde uygulanıyor.
Seri muhakeme usulünde uygulanacak yaptırım, Cumhuriyet savcısı tarafından belirleniyor. Cumhuriyet savcısınca usulün uygulanması için belirlenen yaptırım şüpheliye teklif ediliyor. Şüphelinin avukatı huzurunda teklifi kabul etmesi halinde uygulamaya alınıyor. Cumhuriyet savcısı tarafından seri muhakeme usulünün uygulanması yazılı olarak görevli ihtisas mahkemesinden talep ediliyor. Mahkemenin aynı gün hüküm vermesi halinde bir gün gibi kısa bir sürede süreç tamamlanabiliyor.
Klasik muhakemede ortalama 2 yıl sürebilecek dava, seri muhakeme usulü ile böylece kısa sürede çözüme kavuşturuluyor.
BASİT YARGILAMA USULÜNDE 986 BİN 739 DOSYA KARARA BAĞLANDI
Aynı tarihte uygulamaya başlanan basit yargılama usulü ile 5 yılda 986 bin 739 dosyada karar verildi. 2020 yılında 75 bin 746, 2021 yılında 235 bin 178, 2022 yılında 234 bin 316, 2023 yılında 201 bin 574, 2024 yılında 227 bin 181, 2025 yılının başından bugüne kadar 12 bin 744 dosya karara bağlandı.
Ceza üst sınırı 2 yıla kadar süreli hapis cezası veya adli para cezası gerektiren suçlarda mahkeme, iddianamenin kabulünden sonra basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verebiliyor. Mahkemeler basit yargılama usulünde, dosya üzerinden duruşma açmaksızın kovuşturmayı sonuçlandırabiliyor. Basit yargılamanın uygulanması halinde klasik yargılamada 2 yıl sürebilecek dava süreci, yaklaşık 3 aylık bir süre içerisinde tamamlanıyor.
Ayrıca Anayasa Mahkemesi’nin kararı doğrultusunda dezavantajlı durumda olan sağır ve dilsizler de seri muhakeme ve basit yargılama usullerinden faydalanabilecek.
