Sahte Diploma Çetesi Türkiye'yi Sarstı: 10 Soruda Skandalın Detayları

E-Devlet ve YÖK sistemlerine kadar sızabilen bu yapı, aralarında hukuk, mühendislik ve öğretmenlik gibi kritik meslek alanlarında diploma sahteciliği yaparak büyük bir güvenlik açığına neden oldu. 400’e yakın kişinin usulsüz diplomalarla sisteme kaydedildiği iddia edilirken, kamu kurumlarındaki güvenlik ve denetim zafiyetleri de yeniden tartışmaya açıldı.

İşte kamuoyunun gündeminden düşmeyen skandala dair merak edilenler, 10 soruda derlendi:

1. Sahte diploma çetesi nasıl ortaya çıktı?

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 2024 yılında elektronik imza sistemleri üzerinden yapılan usulsüzlükleri mercek altına aldı. Adana, Mersin, Hatay, Ankara ve İstanbul’da faaliyet gösteren e-imza bayilerinde, sahte kimliklerle kamu kurumları adına e-imza üretildiği tespit edildi. Gazi Üniversitesi ve Milli Eğitim Bakanlığı sistemlerine izinsiz erişilerek, sahte mezuniyet ve sınav başarı belgeleri oluşturuldu. Skandalın patlak vermesiyle birlikte 134 kişi hakkında dava açıldı.

2. Sahte e-imza hangi kurumlar adına üretildi?

Aralarında BTK Başkanı, YÖK Daire Başkanı ve 14 farklı üniversitenin öğrenci işleri daire başkanlarının da bulunduğu birçok üst düzey bürokrat adına sahte e-imza oluşturuldu. Bu e-imzalar kullanılarak üniversite sistemlerinde sahte diplomalar üretildi, notlar değiştirildi ve öğrenci kayıtları manipüle edildi.

3. Sahte e-imza neden bu kadar kritik?

Elektronik imza, e-devlet üzerinden işlem yapabilmek için yasal yetki sağlayan dijital bir anahtar niteliği taşıyor. Sahte e-imzalarla, devletin eğitim, tapu ve sınav sistemlerine erişim sağlanarak birçok belge gerçeğe aykırı biçimde düzenlendi. Sanıkların, yetkili kişilere ait fotoğrafları ve bilgilerle bu sistemlere giriş yaptığı belirlendi.

4. Devlet kurumları bunu fark etmedi mi?

Bazı kurumlar usulsüzlükleri erken fark ederek savcılığa bildirdi. Ancak birçok kurum, sahte belgeler sisteme eklendikten çok sonra haberdar olabildi. Hatta bazı kurumlarda usulsüz işlemler, çete üyeleri gözaltına alındıktan sonra ortaya çıktı.

5. 400 sahte diploma gerçekten üretildi mi?

Henüz bu sayı resmi olarak doğrulanmasa da, savcılığın elindeki deliller 400’e yakın belge üzerinde sahtecilik yapıldığını gösteriyor. Yalnızca diploma değil, not değiştirme, ehliyet sınav sonucu manipülasyonu ve öğrenci belgesi üretimi gibi çok sayıda işlem de tespit edildi.

6. Bu sahte belgeler karşılığında para alındı mı?

İddianameye göre çete, sahte belgeler karşılığında 2 bin dolardan 250 bin TL’ye kadar değişen rakamlar talep etti. Bazı kişiler diplomayı farkında olmadan aldıklarını iddia ederken, bazıları açıkça para ödeyerek belge temin ettiğini kabul etti.

7. Hangi alanlarda sahte diploma üretildi?

Hukuk, inşaat mühendisliği, psikoloji, tarih, kimya, işletme, bilgisayar mühendisliği gibi birçok önemli alanda sahte diplomalar üretildi. Özellikle Gazi Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi gibi köklü eğitim kurumlarının sistemleri kullanıldı.

8. Sahte diploma alanlar şu an nerede, ne iş yapıyor?

Bu kişilerin akademik kariyerleri ve kamu görevleri inceleniyor. Sahte diploma ile ataması yapılan ya da yükselme alan kişilerin durumu, soruşturma tamamlandıkça netleşecek. Diplomaların iptali için ayrı bir yargı süreci de yürütülüyor.

9. Çete nasıl çalıştı?

İddianameye göre çete, kamu kurumlarıyla bağlantılı e-imza sağlayıcı firma çalışanlarıyla birlikte hareket etti. Kimlik fotoğrafları değiştirilerek sahte e-imzalar üretildi. Böylece sistemlere girilerek sahte belge üretimi sağlandı. "Yüz yüze kimlik onayı yapılmıştır" kutucuğu dahi bu yolla işaretlendi.

10. Diğer kurumlarda ne tür usulsüzlükler yapıldı?

Ehliyet sınavlarında başarısız olanların notları başarılıya çevrildi, lise mezuniyet belgeleri düzenlendi. Hatta Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndaki bir üst düzey yetkili adına düzenlenen sahte e-imza, kullanılmadan fark edilerek olası tapu usulsüzlüklerinin önüne geçildi.

Bu skandal, yalnızca eğitim sistemine değil, kamu yönetimindeki denetim mekanizmalarına da büyük darbe vurdu. Süreç ilerledikçe daha fazla kamu görevlisinin konumunun sorgulanması ve sistemlerde ciddi reformların yapılması bekleniyor.