11238,36%0,44
42,58% 0,05
49,53% -0,07
5757,84% 0,38
9278,67% -0,18
EKONOMİ, MEMUR ZAM - Bilimdiği üzere açıklanan enflasyon rakamları memurların Ocak ve Temmuz aylarında aldıklar zam oranlarına önemli bir etki yapıyor. Bazı döenmlerde enflasyon farklı 6 aylık zam oranından daha yüksek çıkıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), tüketici fiyatlarının hesaplanmasında köklü bir güncellemeye gidiyor. Kurum, uzun yıllardır kullanılan “2003=100” baz yılını değiştirerek “2025=100” sistemine geçecek. Avrupa Birliği ile uyumlu hale getirilen bu yeni yöntem, Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek. Yapılacak teknik dönüşüm, manşet enflasyon oranlarını değiştirmeyecek ancak harcama gruplarında, veri kaynaklarında ve ağırlıklandırma sisteminde önemli revizyonlar getirilecek.
Uzmanların aktardığı bilgilere göre yeni düzenleme, tüketim alışkanlıklarını daha gerçekçi yansıtmayı amaçlıyor. Bunun için, TÜFE’nin ağırlık yapısı ulusal hesaplara dayalı yeni bir sisteme taşınacak. Hanehalkı tüketim harcamalarının daha güncel ve kapsayıcı verilerle belirlenmesi sayesinde, enflasyon sepetinin toplumun gerçek harcama davranışlarına daha yakın hale gelmesi hedefleniyor. Alt kalemlerdeki ağırlıklar ise yine hanehalkı bütçe anketlerinden elde edilmeye devam edecek.
Yeni yöntemde en dikkat çekici başlıklardan biri, ana harcama gruplarının 12’den 13’e çıkarılması. Mevcut “kişisel bakım, sosyal koruma, çeşitli mal ve hizmetler” başlığı ikiye ayrılırken, sigorta ve finansal hizmetler ilk kez ana harcama grubu olarak TÜFE’de yer alacak. Ayrıca dijital içerikler, günümüz tüketim alışkanlıklarına paralel şekilde bağımsız bir kategoriye dönüştürülecek.
Yapılan değişiklik manşet enflasyon göstergelerini etkilemeyecek. Yani geçmiş dönemlere ait yıllık ve aylık enflasyon oranları sabit kalacak, yalnızca bazı alt endekslerde sınıflama değişikliklerine bağlı küçük oynamalar görülebilecek. “2003=100” baz yılından “2025=100” baz yılına geçiş, 2025 ortalamasına göre normalize edilerek uygulanacak.
Yeni dönemde, mevsimsel düzeltilmiş TÜFE göstergelerinin ana veriyle aynı gün açıklanması planlanıyor. Ayrıca dolaylı vergiler sabit tutulmuş gibi varsayılan “sabit vergi oranlarıyla TÜFE” göstergesi de kamuoyuna sunulacak. Bu endeks, ürün ve hizmetlerin yalnızca piyasa fiyatlarındaki saf değişimi yansıtacak tamamlayıcı bir gösterge niteliği taşıyacak.
Bunun yanında vergi, üretim ve satış istatistikleri gibi geniş veri kaynakları kullanılarak, kayıt dışı tüketim kalemlerinin de enflasyon hesaplamasına daha doğru şekilde yansıtılması hedefleniyor.
TÜİK’in enflasyon hesaplama sisteminde yaptığı bu güncelleme, teknik bir dönüşüm olmanın ötesinde, maaş ve ücret artışları açısından da büyük önem taşıyor. Özellikle memurların ve emeklilerin her yıl aldığı zam oranları, TÜFE verilerine endeksli olarak belirleniyor. Dolayısıyla enflasyon sepetinin yapısı, ağırlıklandırma sistemi ve veri kaynaklarının güncellenmesi, gelecekteki maaş hesaplamalarında belirleyici bir rol oynayacak.
2026’dan itibaren uygulanacak yeni sistemle birlikte, enflasyon verilerinin daha güncel, daha kapsamlı ve uluslararası standartlara uygun hale gelmesi, memur maaş artışlarının hesaplanmasında kullanılan enflasyon farkının da daha sağlıklı bir zeminde oluşacağı şeklinde değerlendiriliyor.
