Kamu güvenine karşı suçlar, toplumun resmi yaşama olan güvenini sarsan suçlardır. Kamu güvenine karşı suçların çoğunluğu sahtecilik suçu olarak ortaya çıkmaktadır. Tck 197 ila 212 maddeleri arasında düzenlenen suçları şu şekilde sıralayabiliriz: parada sahtecilik (Tck 197), kıymetli damgada sahtecilik (Tck 199), mühürde sahtecilik (Tck 202), mühür bozma (Tck 203), resmi belgede sahtecilik (Tck 204), özel belgede sahtecilik (Tck 207), açığa imzanın kötüye kullanılması (Tck 209). Bu suçlar hakkında bilgi için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz. Bu suçlar ile karşı karşıya iseniz şehrinize göre İstanbul ceza avukatı veya Ankara ceza avukatı sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.
Parada Sahtecilik Suçu (TCK 197)
Parada sahtecilik suçu, madeni veya kağıt para üzerinde yahut yabancı veya yerli paralar üzerinde söz konusu olabilir. Parada sahtecilik suçunun oluşabilmesi için sahte olarak üretilen paranın tedavülde olması şarttır. Örneğin tedavülden kalkmış alman markını sahte olarak üretmek parada sahtecilik suçunu oluşturmaz iken sahte euro üretmek parada sahtecilik suçunu oluşturur. Tedavülde olmayan paranın üretilmesi ise Tck 157 kapsamında dolandırıcılık suçunun oluşmasına sebebiyet verebilir. Sahte parayı üretme, ülkeye sokma, nakletme, muhafaza etme yahut tedavüle sokma hallerinin tamamı parada sahtecilik suçunu oluşturur.
Paraya Eşit Sayılan Değerler
Para olmayan bazı değerler, para hükmünde kabul edilip parada sahtecilik suçuna konu olabilir. Paraya eşit sayılan değerleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Devlet tarafından ihraç edilen hamiline yazılı bonolar
Devlet tarafından ihraç edilen hisse senetleri, tahviller ve kuponlar
Yetkili kurumlar tarafından çıkarılan ve kanunen tedavül eden senetler, tahviller
Milli ziynet altınları.
Parada Sahtecilik Suçu Cezası
Tck 197’de tanımlanan parada sahtecilik suçunun temel hali 2 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezası gerektirir. Sahte paranın tedavüle girmesi halinde, üçüncü kişilerin suça dahil olması söz konusu olabilir. Bu durumda kişinin eline geçen paranın sahte olduğunu bildiğine veya bilmediğine göre ceza sorumluluğu belirlenecektir.
Eline geçecek paranın sahte olduğunu bilen ve buna rağmen kabul eden kişi 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır.
Sahte olduğunu bilmeden parayı kabul eden ancak sahte olduğunu öğrendiği halde tedavüle koyan 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası yaptırımı ile karşılaşır.
Eline geçen paranın sahte olduğunu, elinden çıkana kadar bilmeyen kişi ise suçtan sorumlu değildir.
Parada sahtecilik suçu hakkında detaylı bilgi için makalemizi inceleyebilirsiniz.
Mühürde Sahtecilik Suçu (TCK 202)
Sahtelik deyiminden anlaşılması gereken, 5 duyu organıyla gerçek olmadığı anlaşılamayan, sahte olduğunun anlaşılması için teknik inceleme gerektiren gerçeğe aykırılıktır. Mühürde sahtecilik suçu; kamu kurum ve kuruluşlarınca kullanılan mühürler üzerinde söz konusu olabilir. Madde metnine göre mührü sahte olarak üretmek ve sahte mührü kullanmak suç olarak tanımlanmıştır. Mühürde sahtecilik suçunun cezasını ise şu şekilde ifade edebiliriz:
Cumhurbaşkanlığı ve TBMM Başkanlığı tarafından kullanılan mühürde sahtecilik suçunu işlemek; 2 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası gerektirir.
Kamu kurum ve kuruluşları yahut kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları tarafından kullanılan mühürde sahtecilik suçunu işlemek; 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası gerektirir.
Mühürde sahtecilik suçu hakkında detaylı bilgi için makalemizi inceleyebilirsiniz.
Mühür Bozma Suçu (TCK 203)
Yetkili makamlar bazı şeyler üzerinde çeşitli amaçlarla mühürleme yapabilir. Örneğin ruhsata aykırı bina inşaatında, inşaatın mühürlenmesi mümkündür. Mühür bozma suçunun işlenebilmesi için mühürlemenin amacı bir şeyin saklanması yahut varlığının aynen korunmasını sağlamak olmalıdır. Mühür bozma suçu; mühürü kaldırmak yahut mührün konuluş amacına aykırı hareket etmek suretiyle ortaya çıkabilir. Mühür bozma suçunda dikkat edilmesi gereken nokta, mühür bozulmasa dahi konuluş amacına aykırı davranmanın suçu oluşturacağıdır. Örneğin kapısına mühür vurulan fırına pencereden girip üretime devam etmek hiç şüphesiz mühür bozma suçunu oluşturur. Bununla birlikte fırına girilmemiş olsa ancak mühür bozulmuş olsa yine suç oluşacaktır.
Tck 203 kapsamında mühür bozma suçu 6 aydan 3 yıla kadar hapis veya adli para cezası gerektirir. Adli para cezası ve hapis cezası birlikte verilmemektedir. Mühür bozma suçu hakkında detaylı bilgi için makalemizi inceleyebilirsiniz.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçu (TCK 204)
Belge; düzenleyeni belli olan, hukuki bir sonuç doğuran her türlü yazılı evrak olarak tanımlanabilir. Resmi belge ise, kamu görevlilerinin kamu gücüne dayanarak oluşturduğu belgedir. Sahtecilik ise resmi belgenin 5 duyu organıyla anlaşılmayan, muhatap olduğu kişiyi yanıltmaya elverişlilik olarak kabul edilmektedir. İlk bakıldığında sahte olduğu anlaşılan ve aldatma kabiliyeti olmayan belge, Tck 204 kapsamında sahte belge olarak değerlendirilemez. Aşağıdaki fiillerden birinin varlığı halinde resmi belgede sahtecilik suçu oluşur:
Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenlemek: Aslında mevcut olmayan belgeyi, mevcutmuş gibi sahte olarak düzenlemek olarak ifade edilebilir.
Bir resmi belgeyi gerçeğe aykırı olarak değiştirmek: Gerçek ve doğru bir resmi belgeyi gerçeğe aykırı şekle getirmek bu kapsamdadır. Belge üzerine ekleme ve silme işlemi resmi belgeyi değiştirmek olarak kabul edilir.
Sahte resmi belgeyi kullanmak: Sahte belgenin kim tarafından düzenlendiği önem arz etmeksizin, sahte resmi belgeyi kullanma halinde de suç oluşur. Ancak kullandığı resmi belgenin sahteliğini bilmeyen fail için ceza hukuku hata hükümleri saklıdır(Tck 30).
Yukarıdaki fiillerden birinin işlenmesi halinde 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilir. Ancak yukarıdaki fiilleri, kamu görevlisi göreviyle alakalı olarak işlerse verilecek ceza 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezasıdır.
Öyle belgeler vardır ki; belgenin sahteliği sabit olana dek gerçek belge kabul edilir. Örneğin noterde düzenlenen vekaletname belgesi sahteliği sabit olana dek gerçek belge hükmündedir ve kesin delil niteliği taşır. Bu belgelerin sahteliği halinde yukarıda belirttiğimiz ceza miktarları yarı oranında artırılır.
Resmi Belge Hükmünde Belgeler
Bazı belgeler niteliği itibariyle özel belgedir. Ancak kanun koyucu önemine binaen, bu belgeleri resmi belge hükmünde belge olarak kabul etmiştir. Resmi belge hükmünde belgeleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Emre veya hamile yazılı kambiyo senedi
Emtiayı temsil eden belge
Hisse senedi
Tahvil
Vasiyetname
Yukarıda sayılan belgelerin tamamı resmi belgede sahtecilik hükümlerine göre değerlendirilir.
Gerçeğe aykırı belge düzenleyen doktor, diş hekimi, eczacı veya diğer sağlık mesleği mensuplarının düzenlediği bu belge;
-haksız bir menfaat sağlaması amacıyla kullanma halinde
-kamunun zararına sonuç doğuracak olması halinde
-kişilerin zararına sonuç doğuracak olması halinde
resmi belgede sahtecilik hükümleri uygulanacaktır. Önemle belirtmeliyiz ki burada failin kamu görevlisi olması şart değildir, kendi kliniğinde çalışan doktorlarında suçu işlemesi mümkündür. Örneğin klinik doktoru ücreti karşılığında gerçek olmayan istirahat raporu düzenlerse bu suç oluşur.
Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan
Resmi belgelerin, kamu gücüne dayanarak kamu görevlileri tarafından düzenlendiğini ifade etmiştik. Bazı durumlarda kamu görevlisi düzenleyeceği belge için bireylerin beyanlarına ihtiyaç duyabilir. Örneğin ceza makbuzu düzenleyen trafik polisine, başka birisine ait kimliğin ibraz edilmesi halinde; başkasına ait kimlik bilgilerini kullanma suçu değil resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan suçu oluşur. Önemle belirtmeliyiz ki, suçun oluşması için kamu görevlisinin yalan beyana dayanarak resmi belge düzenlemiş olması şarttır. Kişinin yalan beyanlarına rağmen resmi belge gerçek olarak düzenlenirse suç oluşmayacaktır.
Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan suçu 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası gerektirir. Adli para cezası ve hapis cezasının birlikte verilmez. Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan suçu hakkında detaylı bilgi için makalemizi inceleyebilirsiniz.
Resmi Belgeyi Gizlemek, Bozmak veya Yok Etmek (TCK 205)
Gerçeğe uygun olarak düzenlenmiş, hukuken geçerli bir resmi belgeyi bozma hali ayrı bir suç tipi olarak düzenlenmiştir. Resmi belgeyi boyamak, yırtmak, koparmak, okunamaz hale getirmek, geçici süreliğine de olsa gizlemek, resmi belgeyi bulunduğu yerden almak bu suçu oluşturabilecek eylemlerdir. Önemle belirtmeliyiz ki, resmi belgenin bulunduğu kurumdan hukuka aykırı olarak alınması hırsızlık suçunu değil, TCK 205 kapsamında resmi belgeyi gizleme suçunu oluşturur.
Resmi belgeyi gizleme suçları 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası gerektirir. Suçun faili kamu görevlisi ise verilecek ceza yarı oranında artırılır. Resmi belgede sahtecilik suçları hakkında detaylı bilgi için makalemizi inceleyebilirsiniz.
Özel Belgede Sahtecilik Suçu (TCK 207)
Resmi olmayan ve resmi belge hükmünde olmayan her belge özel belge olarak kabul edilir. Özel belgeyi gerçeğe aykırı olarak düzenlemek, gerçek bir özel belgeyi değiştirmek, sahte özel belgeyi kullanmak yahut gerçek özel belgeyi bozmak, yok etmek, gizlemek tck 207 kapsamında özel belgede sahtecilik suçunu oluşturur. Örneğin bireyler arasında adi yazılı şekilde düzenlenmiş özel belgenin saklanması halinde özel belgede sahtecilik suçları oluşur. Özel belgede sahtecilik suçu 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasını gerektirir. Özel belgede sahtecilik suçu hakkında detaylı bilgi için makalemizi inceleyebilirsiniz.
Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması Suçu (Tck 209)
Açığa imza (beyaza imza), belirli bir amaç doğrultusunda doldurulması amacıyla başkasına verilen imzalı kağıttır. Suçun işlenmesi için imza sahibinin iradesini net olarak yansıtması ve kağıdın kasten bu iradeye aykırı olarak düzenlenmiş olması şarttır. Suçun taksirle işlenmesi mümkün değildir. Açığa imzanın kötüye kullanılması suçu şikayete bağlı suçlar kapsamındadır. Suçtan zarar görenin şikayet talebi olmadan soruşturma ve kovuşturma yapılması mümkün değildir. Tck 209 kapsamında suçun yaptırımı 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıdır. İmzalı ve kısmen boş bir kağıdın hukuka aykırı olarak ele geçirilip doldurulması halinde yine aynı suç oluşur. Açığa imzanın kötüye kullanılması suçu hakkında detaylı bilgi için makalemizi inceleyebilirsiniz.
