DÜNYA - Adalet Bakanlığı, Estonya'daki cezaevlerinde yer kiralanması için resmi hazırlıkların başlatılması talimatını verdi. Bu gelişme, İsveç'in cezai rehabilitasyondan uzaklaşıp ABD tarzı toplu hapis sistemine doğru yöneldiği şeklinde değerlendiriliyor.
Çete Şiddeti ve Aşırı Sağ Etkisi Politikaları Sertleştirdi
Merkez sağ hükümetin özellikle çete suçlarına karşı aldığı sert önlemler ve toplumda artan güvenlik endişeleri, cezaevlerinin kapasitesini zorladı. The Guardian’ın aktardığına göre Stockholm yönetimi, Tallinn ile yapılan anlaşma kapsamında 600 kadar mahkûm için Estonya’da yer kiralayacak. Bu adım, İsveç ceza adalet sisteminde köklü bir dönüşümün sinyali olarak görülüyor.
Cezaevi Nüfusunda Patlama Bekleniyor
İsveç Cezaevi ve Denetimli Serbestlik Kurumu'nun verilerine göre, 2024 yılında yaklaşık 7.800 olan cezaevi nüfusunun, 2034'e kadar 41 bine ulaşması bekleniyor. Bu dramatik artış, özellikle daha cezalandırıcı bir yaklaşıma yönelen politikaların etkisiyle ilişkilendiriliyor.
Çocuk Mahkûmların Sayısı Artıyor, Yaş Sınırı Tartışılıyor
Uzun süreli hapis cezası alan çocukların sayısındaki artış, insan hakları çevrelerinde endişeye yol açtı. Hükümet, ağır suçlarda cezai sorumluluk yaşının 15’ten 14’e düşürülmesini gündeme aldı. Hatta aşırı sağcı İsveç Demokratları, bu sınırın 13 yaşa indirilmesini savunuyor.
Gençlik Yurtları Yerine Gençlik Hapishaneleri Geliyor
Öte yandan hükümet, genç suçlular için özel gençlik hapishaneleri kurmayı planlıyor. Mevcut güvenli gençlik yurtlarının yerine geçecek bu yeni yapı, daha sert bir ceza politikası çerçevesinde şekilleniyor. Adalet Bakanı Gunnar Strömmer, Estonya ile imzalanan anlaşmanın, "İsveç'in ceza ve denetimli serbestlik sistemini rahatlatacak önemli bir adım" olduğunu belirtti.
Avrupa genelinde cezaevi sistemleri ülkelere göre farklılık gösterse de, çoğu ülke insan haklarına dayalı, rehabilitasyonu merkeze alan bir yaklaşımı benimsemektedir. Avrupa Konseyi'nin cezaevi politikaları, mahkûmların yeniden topluma kazandırılmasını hedefleyen uygulamaları destekler.
İskandinav ülkeleri uzun yıllardır az mahkûmlu ve açık cezaevi modelini uygularken, Fransa, İtalya ve İngiltere gibi ülkelerde zaman zaman kapasite aşımı sorunları yaşanabilmektedir. Avrupa’da ortalama cezaevi doluluk oranı %90 civarındadır.
Hollanda gibi bazı ülkelerde ise suç oranlarının düşmesiyle cezaevleri kapatılmış, hatta boş kalan hapishaneler diğer ülkelere kiralanmıştır. Örneğin Norveç, bir dönem Hollanda'da mahkûm barındırmıştır. Avrupa Birliği, cezaevlerinde aşırı kalabalığın önlenmesi, işkencenin engellenmesi ve mahkûmların eğitim ile sosyal haklara erişiminin sağlanması konularında sıkı standartlar getirmiştir.
