04 Haziran 2025 günü Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 10. Yargı paketi ile 2. kez mükerrir cezaların 4/4indirim oranı yerine 3/4indirim oranı uygulanarak açık cezaevine ayrılma ve denetimli serbestlik tedbirinden faydalanma hakları getirilmiştir.
Adalet TV ailesi olarak yasa kamuoyunda tartışılmaya başlandığında bu düzenleme ile sadece 2. kez mükerrirlerin tahliyesinin önü açılsa bile ceza infaz kurumlarında kapasite sorununun çözülemeyeceğini belirtmiştik. Bunun en temel nedeni ise İkinci kez mükerrir olan hükümlülerin kamuoyunda belirtildiği gibi (Kaba taslak bir anlatım ile) suçu meslek haline getirenler yani farklı tarihlerde en az 3 kez suç işleyenler olmadığı hususudur.
MEDYA YANLIŞ YORUMLUYOR
Haber bültenlerinde tutukluları açık cezaevine gönderen medyamız doğal olarak bu süreci de yanlış değerlendiriyor. İkinci kez mükerrir olan dosyaların çoğu içtima dışı ve yargılaması devam eden dosyalar ile ortalama 10 ilama yakın olan hükümlülerdir. Bu bilinen bir gerçektir, bu düzenleme ile çok az sayıda hükümlü tahliye olmuştur, çünkü bu hükümlülerin ortalama 10 civarında dosyası bulunmakta olup tamamına yakını adli hükümlülerdir.
Bu yaklaşımımız Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünün (CTE) resmi verileri ile örtüşmektedir. CTE'nin Mayıs ve Haziran ayı resmi verilerinde kadın, çocuk hükümlü / tutuklu ve erkek tutuklu sayılarında çok az bir değişiklik olduğu, Genel mevcutta ise 6 Bin 792 azalma olduğu görülmektedir.
BEKLENTİLERİN ALTINDA
Kamuoyunda haberlere konu olan tutuklamaları, 2 kez mükerrir olan kadın hükümlü sayısının az olması ve 18 yaşından küçüklerin mükerrir olamayacağı gerçeği ile daha yalınlaştırılmış bir hesap ile sadece 18 yaşından büyük erkek hükümlüler baz alındığında Mayıs ayında 342 Bin 749 olsan sayı Haziran ayında 335 Bin 590'a inmiştir. 30 günlük süre içerisinde erkek hükümlü rakamındaki toplam değişiklik 7 Bin 159 kişi olarak dikkatleri çekmiştir.
Bu rakamlara elbette normal seyrinde tahliye olan veya tutuklu / hükümözlü iken hükümlü statüsüne geçen mahkumlarda dahildir. Ancak bu detaylı değerlendirmeyi yapabilecek verilere sahip olmadığımız için 7 Bin 159 erkek hükümlü mevcudunda azalmanın %90'lık kısmı 2. Kez mükerrir ilamlardan tahliye olanları belirttiği yönünde yorumlayabiliriz.
Yasanın 04 Haziran tarihinde yürürlüğe girmesi, fotoğraftaki verilerin ise tam olarak bu tarih öncesi ve hemen sonrasını kapsaması değerlendirmelerimizin doğruluğunu kanıtlar nitelikte. Yasadan belirtildiği gibi 20 bin kişi faydalanmış olsa bile bu kişilerin başka cezalarının olması ve şartla tahliye / DS tarihlerinin ileri bir tarih olması nedeniyle tahliye rakamları beklediğimiz gibi 6-7 Bin civarında kalmıştır. Kamuoyunda oluşan 50-60 Bin kişi tahliye olacak beklentisi “Yeni Yargı paketi” ile yıl sonuna doğru yapılabilecek bir çalışmaya dönmüştür. Ancak son yıllarda suç işlenmesinin azaltılması yerine cezası kesinleşen hükümlülerin daha az ceza infaz etmesini sağlayacak düzenlemeler ile bu sorunların sadece 1-2 yıl ertelenebildiği, bu sorunun “Adalet Bakanlığı / Cezaevi / Yargı” denkleminden ziyade “Aile / Ekonomi / Ahlak” denklemi ile çözüme kavuşturulabileceği gerçeğini hatırlatmakta fayda var. // Ömer Faruk Artun - Adalet TV
