Hakim ve savcıların maaş promosyon anlaşması ayrı mı yapılmalı?

Adalet Bakanlığına bağlı adliyeler, ceza infaz kurumları, icra dairesi ve denetimli serbestlik müdürlüklerinde görev yapan tüm personelin maaş promosyon anlaşması toplu olarak yapılıyor. 3 Yıllık yapılan anlaşmalar memurları rakamsal olarak mutlu etmiyor.

2025 Yılı ülke geneli maaş promosyon ihaleleri 80-90 Bin TL arasında miktarlar olarak basına yansımaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü gibi milyonlarca memurun görev yaptığı Bakanlıklar maaş promosyon ihalelerini ilçe bazlı yaptıkları için promosyonlarda ortalama düşük kalmaktadır.

Konuyu adalet camiası yönünden ele aldığımız zaman ör: Yargıtay’ın maaş promosyon ihalesi ayrı yapılıyor, Yargıtay çalışanları Adalet Bakanlığı ile birlikte aynı anlaşmada promosyon almıyorlar.

Hakimler ve savcılar Türkiye'de aşağıdaki mevzuatlara tabidir:

1. Anayasa

• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, yargı bağımsızlığını ve hakim/savcı teminatını düzenler.
  Özellikle 138-160. maddeler, hakim ve savcıların görev ve yetkilerini, atamalarını, disiplin işlemlerini ve yargı erkinin bağımsızlığını düzenler.

2. Hakimler ve Savcılar Kanunu (Kanun No: 6087)

• Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun (HSK) kuruluşunu, işleyişini ve görevlerini belirler.
• Hakim ve savcıların mesleğe kabulü, denetimi, disiplin işlemleri, terfileri gibi hususlar bu kanunla düzenlenir.

3. Hakimler ve Savcılar Temel Kanunu (Kanun No: 2802)

• Hakim ve savcıların hakları, yükümlülükleri, mesleğe girişleri, özlük hakları, disiplin cezaları, terfileri, emeklilikleri bu kanunla belirlenmiştir.
• Meslek içi eğitimden, geçici görevlendirmeye kadar birçok düzenleme içerir.

4. Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) (Kanun No: 5271)

• Ceza yargılamasında savcıların görev ve yetkilerini belirler.
• Hakimlerin soruşturma ve kovuşturma aşamasındaki yetki sınırlarını düzenler.

5. Anayasa Mahkemesi Kararları ve İçtihatlar

• Anayasa Mahkemesi’nin iptal ve yorum kararları, hâkim ve savcıların uygulamalarını etkiler.
• Aynı şekilde Yargıtay ve Danıştay içtihatları da önemli yer tutar.

6. Yargıtay İçtihatları ve Genelgeler

• Özellikle Yargıtay Ceza Genel Kurulu ve Hukuk Genel Kurulu kararları, uygulamada bağlayıcı olmasa da yönlendirici olur.

7. HSK Kararları ve Genelgeleri

• HSK tarafından çıkarılan kararlar, atama, yetki dağılımı, soruşturmaya izin verme gibi konularda belirleyicidir.

8. Diğer Mevzuatlar

• 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu, sınırlı ölçüde uygulanır (özellikle sosyal haklar bakımından).
• İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK), idari yargı hakimleri için uygulanır.
• Disiplin hükümleri, mal bildirimi, etik kurallar ve kişisel verilerin korunması gibi konular, ilgili genel kanunlara göre de değerlendirilir.

Kısaca:

• Hakim ve savcıların bağlı olduğu temel mevzuat:
  Anayasa, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu, 6087 sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu Kanunu, CMK ve ilgili içtihatlar/toplu genelgelerden oluşur.

Hakim ve Cumhuriyet savcılarını 657'ye tabi memurlar gibi değerlendirip “ayrı promosyon anlaşma yapılması" fikrini eleştirenler örnek olarak Doktor - Hemşire kıyaslamasını yapmaktadırlar. Ancak yanlışlıklar düz örnekler ile artış göstermektedir. Her konuda olduğu gibi bu konuda da kıyaslama yanlış olarak tasvir edilmektedir. Sonuç olarak aktif olarak görev yapan 23 Bin civarındaki hakim ve savcı için ayrı bir maaş promosyon anlaşması yapılması gerekmektedir.

Danıştay ve Yargıtay'ın ayrı maaş promosyon anlaşması bunun en güzel örneğidir.

Bu konuyla ilgili olarak HAKSAV Derneğinden şu açıklama yapılmıştı: Son dönemde kamu çalışanlarına yönelik banka promosyon anlaşmalarında önemli gelişmeler yaşanmakta; ancak bu süreçlerde hâkim ve savcıların talepleri dikkate alınmadan promosyon sözleşmeleri yapıldığı gözlemlenmektedir. Daha önce alınan promosyon miktarları, günümüz ekonomik koşulları ve artan enflasyon karşısında yetersiz kalmakta; promosyonların güncellenmesine yönelik atılması beklenen adımlar ise istenilen düzeyde gerçekleşmemektedir.

Özellikle bazı bankaların, hakim ve savcılardan daha düşük maaş alan meslek gruplarına sunduğu yüksek promosyon teklifleri, yargı mensuplarına sunulan promosyon tekliflerinin bu rakamların oldukça gerisinde kaldığını açıkça ortaya koymaktadır.

Bu nedenle promosyon anlaşmalarında teklif sunan bankaların ve sözleşme içeriklerinin yargı mensuplarıyla paylaşılması, görüş ve önerilerinin alınması, UYAP üzerinden anket yapılması gibi yöntemlerle promosyon sürecinin çoğulcu ve şeffaf bir anlayışla yürütülmesi gerektiğini düşünüyoruz.

Ayrıca, dini hassasiyetleri bulunan meslektaşlarımız için promosyon yerine faizsiz kredi imkânı gibi alternatif seçeneklerin değerlendirilmesi gerektiğine inanıyoruz.

Adalet Bakanlığı tarafından promosyon tekliflerinin alınmasında, yargı mensupları ile Bakanlık personeli için ayrı değerlendirme yapılması yönündeki beklentimizi kamuoyuyla paylaşmak isteriz. Adalet Bakanlığı personel sayısı ve maaş tutarları ile yargı mensuplarının sayısı ve aldığı maaşlar dikkate alınarak promosyon miktarlarının güncellenmesi, hem yargı mensuplarının hem de Bakanlık personelinin beklentilerini karşılayan adil, eşit ve şeffaf bir sürecin yürütülmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.