• BIST 100

    11138,31%-0,25
  • DOLAR

    41,31% 0,09
  • EURO

    48,78% -0,03
  • GRAM ALTIN

    4837,62% -0,39
  • Ç. ALTIN

    7945,98% -0,60

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM): Avrupa’nın Vicdanı ve Hukukun Üstünlüğünün Teminatı

Avrupa kıtasında temel hak ve özgürlüklerin korunmasında kilit bir rol oynayan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), adaletin uluslararası düzeydeki temsilcilerinden biridir.

Dünya 25.04.2025 12:50:00 0
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM): Avrupa’nın Vicdanı ve Hukukun Üstünlüğünün Teminatı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Nedir?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 1959 yılında kurulmuş ve merkezi Fransa’nın Strasbourg kentinde bulunan uluslararası bir mahkemedir. Mahkemenin temel görevi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf olan ülkelerin bu sözleşmeye uygun hareket edip etmediğini denetlemektir.



Yani kısaca, AİHM; vatandaşların kendi devletleri tarafından insan haklarının ihlal edildiğini düşündüklerinde başvurabildikleri, devletler üzerinde yaptırım gücü olan bir yargı organıdır.



Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi: AİHM’in Temel Taşı

AİHM’in yargı yetkisini dayandırdığı en temel belge, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)’dir. 1950 yılında imzalanan bu sözleşme, taraf devletlerin vatandaşlarına tanıması gereken temel hak ve özgürlükleri sıralar. Bu haklardan bazıları şunlardır:



Yaşam hakkı

İşkence yasağı

Adil yargılanma hakkı

Özel hayatın korunması

Düşünce, din ve ifade özgürlüğü

Toplantı ve örgütlenme hakkı

Mülkiyet hakkı

AİHS’yi imzalayan ülkeler, bu haklara saygı göstereceklerine ve vatandaşlarının hak ihlallerine karşı AİHM'e başvurma hakkına sahip olduğunu kabul ederler.

AİHM’e Kimler Başvurabilir?

AİHM’e bireysel başvuru yapmak için bazı koşulların yerine getirilmiş olması gerekir. Bunlar:

Başvurucu, bir birey, tüzel kişi (örneğin dernek) ya da grup olabilir.

Başvurunun hedefi, sözleşmeye taraf bir devlet olmalıdır.

Ulusal yargı yolları tükenmiş olmalıdır. Yani kişi, ülkesindeki tüm mahkeme yollarını denemeli ve yine de sonuç alamamış olmalıdır.

Başvuru, kararın kesinleşmesinden itibaren 4 ay içinde yapılmalıdır.

Başvuru ciddi olmalı, dayanaktan yoksun olmamalı ve kötü niyet taşımamalıdır.

Bu şartlar sağlandığında, bireyler AİHM’e doğrudan başvuru yapabilir. Başvuru ücretsizdir ve avukat tutma zorunluluğu yoktur; ancak mahkeme süreci karmaşık olduğu için hukuki destek önerilir.

Mahkeme Süreci Nasıl İşliyor?

AİHM’e yapılan başvurular önce ön incelemeye alınır. Başvurunun kabul edilebilir olup olmadığı değerlendirilir. Kabul edilebilir bulunan başvurular, devlet savunması istendikten sonra esas incelemeye alınır. Süreç genel olarak şu şekilde işler:

Başvuru yapılır.

Mahkeme, başvurunun şekil şartlarını inceler.

Kabul edilebilir bulunursa, ilgili devletten savunma talep edilir.

Taraflara uzlaşma önerilebilir.

Mahkeme, tarafları dinledikten sonra kararını verir.

Verilen kararlar bağlayıcıdır. Yani AİHM, bir devletin insan hakkı ihlali yaptığına karar verirse, o devlet bu karara uymak zorundadır.

AİHM Kararlarının Bağlayıcılığı ve Yaptırımlar

AİHM’in verdiği kararlar, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından denetlenir. Mahkeme, devletin bir ihlalde bulunduğuna hükmederse, devlet:

İhlalin sonuçlarını gidermek zorundadır (örneğin mağdura tazminat ödemek, yeniden yargılama yapmak gibi).

Kararın gereğini yerine getirmediğinde uluslararası baskı ve yaptırımlarla karşılaşabilir.

AİHM kararlarına uymayan devletler zaman içinde itibar kaybına uğrar, uluslararası ilişkilerde güvenilirliğini yitirir. Hatta ihlalin sistematik olduğu düşünülürse, üyelikten çıkarma gibi ağır yaptırımlar da gündeme gelebilir.

Türkiye ve AİHM İlişkisi

Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni 1954 yılında onaylamış ve AİHM’in yargı yetkisini kabul etmiştir. O tarihten bu yana, birçok birey Türkiye’yi AİHM’e şikâyet etmiş ve Türkiye hakkında birçok karar verilmiştir.

En çok başvuru alan ülkeler arasında yer alan Türkiye, AİHM kararlarını çoğu zaman uygulasa da, bazı kritik davalarda eleştirilerin odağında yer almıştır. Özellikle ifade özgürlüğü, tutukluluk süreleri ve adil yargılanma hakkı gibi konularda mahkeme sık sık Türkiye lehine kararlar vermiştir.

AİHM’in Önemi: Adaletin Uluslararası Güvencesi

AİHM’in en büyük önemi, bireylere uluslararası düzeyde hak arama imkânı tanımasıdır. Kendi devletinden adalet bulamayan bir vatandaş, başka bir devletin veya uluslararası bir kurumun vicdanına emanet edilir. Bu durum, devletlerin keyfi hareket etmesini engeller, hukukun üstünlüğünü güçlendirir.

Aynı zamanda AİHM kararları, sadece bireysel tazminatlarla sınırlı değildir. Mahkeme kararları, ülkelerin hukuk sistemini reforme etmesine yol açar. Örneğin:

Cezaevlerinde tutuklu koşulları iyileştirilebilir.

İfade özgürlüğü alanında yasa değişiklikleri yapılabilir.

Kadına yönelik şiddet konusunda daha sıkı tedbirler alınabilir.

 

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, günümüz dünyasında hukukun sınırlarını aşarak evrensel bir adalet anlayışı sunan ender kurumlardan biridir. Devletlerin gücüne karşı bireyleri koruyan bu yapı, adaletin uluslararası alanda da tesis edilebileceğini göstermektedir.

AİHM sadece mahkeme kararları değil; aynı zamanda bir vicdan muhafızı, demokrasi koruyucusu ve hukuk devletinin teminatı olarak görev yapmaktadır. Bireyler için olduğu kadar, devletler için de bu mahkeme bir aynadır. Ne kadar demokratik, ne kadar adil olduklarını burada görüyor, burada değerlendiriliyorlar.

Ve unutulmamalı: Adaletin sınırı yoktur, hak aramak bir ülke sınırına hapsedilemez.

Yorumlar
Dünya
Özbekistan’da Yeni Dönem: Kitap Okuyan Mahkumların Cezaları Azalacak
Dünya
Belarus, Donald Trump’ın Çağrısının Ardından Cezaevleri İçin AF Kararı Çıkardı
Dünya
Cezaevinde Kaos: 500’den Fazla Mahkum Firar Etti
Dünya
Katar'ın Başkenti Doha'da Bombalı Saldırılar
Dünya
Trump'ın Acil Durum Kararı Sonuç Verdi: Gasp Suçları %87 Azaldı
Dünya
Yunanistan’dan Devrim Gibi Karar: Hafta Tatili 3 Güne Çıkıyor!
Dünya
Zelensky: Putin ile Müzakere Masasına Oturmaya Hazırız
Dünya
Dünyaca Ünlü ABD’li Yargıç Frank Caprio 88 Yaşında Hayatını Kaybetti
Dünya
İskoçya’da Cezaevi Mimarisinde Yeni Dönem: Doğa ve İnsan Odaklı Yaklaşım
Dünya
Irak ve İran Sınır Güvenliği Anlaşması İmzaladı: Bölgesel Dengeler Yeniden Şekilleniyor

Özbekistan’da Yeni Dönem: Kitap Okuyan Mahkumların Cezaları Azalacak

Belarus, Donald Trump’ın Çağrısının Ardından Cezaevleri İçin AF Kararı Çıkardı

Cezaevinde Kaos: 500’den Fazla Mahkum Firar Etti

Katar'ın Başkenti Doha'da Bombalı Saldırılar

Trump'ın Acil Durum Kararı Sonuç Verdi: Gasp Suçları %87 Azaldı

Yunanistan’dan Devrim Gibi Karar: Hafta Tatili 3 Güne Çıkıyor!

Zelensky: Putin ile Müzakere Masasına Oturmaya Hazırız

Dünyaca Ünlü ABD’li Yargıç Frank Caprio 88 Yaşında Hayatını Kaybetti

İskoçya’da Cezaevi Mimarisinde Yeni Dönem: Doğa ve İnsan Odaklı Yaklaşım

Irak ve İran Sınır Güvenliği Anlaşması İmzaladı: Bölgesel Dengeler Yeniden Şekilleniyor

Kandıra Akçakoca İlkokulu Cevat Müdürüne Kavuştu!

Adalet Bakanı: Liyakat Esasına Dayalı Kariyer Sistemimizi Güçlendirmeye Devam Ediyoruz

Sakarya’da Denetimli Serbestlik Kapsamındaki Yükümlüler 20 Okulu Yeniliyor

Hukuk Fakültelerine Girişte Başarı Sıralaması Barajı 125 Bine Yükseltildi

MEB’den Özel Okullara Sıkı Denetim: 21 Okulun Ruhsatı İptal Edildi

CTE personeli için GYS sınav ilanı yayınlandı

Mazeret Atamasında Yeni Fırsat: Öğretmenlere Ek Başvuru Hakkı Tanındı

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ile Ankara Üniversitesi ANKÜSEM Arasında Yazılı Sınav Protokolü İmzalandı

Mahkumlar devlet okullarının bakımını yapıyor

Cezaevi Projesiyle Hem Okullar Yenileniyor Hem Mahkûmlar Meslek Ediniyor

Adalet Bakanlığı Maaş Promosyon İhalesi En Son Güncel Bilgiler

Gelir İdaresi Başkanlığı maaş promosyon ihalesi: Teklif Düşük Kaldı

Adalet Bakanlığı Maaş Promosyonu Hakkında Sendikadan Açıklama Var

Adalet Bakanlığı Personeli Promosyon Görüşmelerinde Kritik Virajda: Süreç Uzadıkça Tepkiler Artıyor

Adalet Bakanlığı Personeline 95 Bin TL Promosyon Sinyali: Anlaşmada Sona Gelindi

Polis Memurları Maaş Promosyonu Son Bilgiler Neler

Sağlık Bakanlığı Maaş Promosyonu Son Bilgiler Neler

Adalet Bakanlığı Maaş Promosyonunda Sona Gelindi: 95.000 TL Nakit ve 2.000 TL Kart Puanı Teklifi Gündemde

Öğretmen Maaş Promosyonu Halk Bankası ile Netleşti: Teklif 100 Bin TL’nin Altında Kaldı

O Belediye 3 Yıllık Maaş Promosyonu İmzaladı

Zabıt Katibi 'Ben Bilirim' İsimli Bilgi Yarışmasında Birinci Oldu

O Sendikadan Açıklama: Maaş Promosyon Süreci Bilerek Yavaşlatılıyor, Çalışanların Beklentisi Karşılıksız Kalıyor

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ile Türk Tarih Kurumu Arasında Anlamlı İş Birliği Protokolü İmzalandı

KKTC Kamu Hizmeti Komisyonu’ndan Merkezi Cezaevi’ne Gardiyan Alımı Duyurusu

Trafikte Küçük Hatalar Ciddi Ceza Getiriyor: İşte Sürücülerin En Sık Yaptığı Yanlışlar

Adalet Bakanlığı’nın “Sıfır Kadastro Davası Projesi”yle Diyarbakır’da 68 Yıllık Tapu Davası Sonuçlandı

AYM’den 300 Gün Bekleme Süresi Kararı: Boşanan Kadın Hemen Evlenebilecek mi?

Adalet Bakanlığı Maaş Promosyonu Neden Daha Düşük? İşte Detaylı Analiz

DEM Parti Heyeti Bir Kez Daha İmralı’ya Gidecek: Terörist Abdullah Öcalan ile Görüşme Hazırlığı

Polis Okullarında Terör Operasyonu: 16 Şüpheli Gözaltında

Adalet Bakanlığı Personeline Banka Promosyonunda Son Teklif Yükseldi!

Adliyede 1 Milyon TL’lik Zimmet Skandalı: Zabıt Katibine Hapis ve Para Cezası

Terör Örgütü PKK İle Birlikte Uyuşturucu Ticareti Yapan Jandarma Komutanları Yargılanıyor

Cezaevinde Jiletli Saldırı: İnfaz Koruma Personeline Saldırı Gerçekleşti

Yılmaz Tunç: "Terörsüz Türkiye Hedefinden Taviz Yok"

Hastaneden Firar Eden 2 Hükümlü İçin Alarma Geçildi

Memurların Disiplin Cezası Almamak İçin Dikkat Etmesi Gereken Kurallar

Sosyal Medyada Uygunsuz Paylaşım Yapanlara Operasyon: 30 Gözaltı

Jet Yargı: Kuyumcu Davasında Yargılama 11 Yıldır Devam ediyor

Rezan Epözdemir Tutukluluğuna İlişkin Sessizliğini Bozdu: Neden Açıklama Yapmadığını Açıkladı

Recep Tayyip Erdoğan’dan CHP Kurultayı Davası Hakkında Önemli Açıklamalar

Ekrem İmamoğlu Hakkındaki Sahte Diploma Davası Başlıyor: İlk Duruşma Bugün Silivri’de

Mahkemenin Vereceği Kararlar TBMM'de Konuşuluyor

CHP İstanbul İl Başkanlığı Kapatıldı: Yeni Süreç Başlıyor

MHP’li Yıldız’dan TBMM Başkanı Kurtulmuş’a Öneri: “Komisyon, Öcalan’ın Beyanlarını Dinleyebilir”

CHP Kurultay Davasında Kritik Gelişme: Ankara Mahkemesi İstanbul’dan Kayyum Dosyasını İstedi

Tuncer Bakırhan'dan Açıklama: "Abdullah Öcalan’ın Umut Hakkı Tanınmalı"

Feti Yıldız'dan Ceza Hukuku Vurgusu: "Ceza Bir Amaç Değil, Araçtır"

DEM Parti'den İmralı Görüşmesi Sonrası Açıklama Geldi

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'ndan CHP Lideri Özgür Özel Hakkında Soruşturma

Cezaevinden İzinli Çıktı, Genç Kıza Tecavüz Etti

Rüşvet Alan 6 Memur Gözaltına Alındı

Cinayet sanığına en ağır ceza verildi

Ömer Çelik: Suça Sürüklenen Çocuklara Yönelik Kapsamlı Düzenleme Yapılacak

Yeni Bir Sahte Diploma Çetesi Çökertildi: 54 Gözaltı

Rüşvet Operasyonu: 20 Şüpheli Hakkında Gözaltı Kararı

Danıştay’dan Silah Kazasında Şehit Olan Polis İçin Tazminat Talebine Ret

Savcı Katilinin Babasından Şok Eden Açıklamalar: “Oğlumu Savcıdan Koparamadım”

Açığa Alınan İl Emniyet Müdürü Hakkında Gözaltı Kararı Verildi

Başkomiser karısını jandarma personeli ile kendi evinde yakalayınca cinayet işledi

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 5 5 0 0 14 15
2.Fenerbahçe 4 3 0 1 5 10
3.Trabzonspor 5 3 1 1 2 10
4.Göztepe 5 2 0 3 5 9
5.Antalyaspor 5 3 2 0 1 9
6.Gazişehir Gaziantep 5 3 2 0 -2 9
7.Konyaspor 4 2 1 1 5 7
8.Alanyaspor 4 2 1 1 2 7
9.Samsunspor 4 2 1 1 1 7
10.Beşiktaş 3 2 1 0 0 6
11.Rizespor 4 1 2 1 -4 4
12.Eyüpspor 5 1 3 1 -5 4
13.Kasımpaşa 4 1 3 0 -2 3
14.Kayserispor 4 0 1 3 -4 3
15.Fatih Karagümrük 4 1 3 0 -5 3
16.İstanbul Başakşehir 3 0 1 2 -1 2
17.Kocaelispor 5 0 4 1 -6 1
18.Gençlerbirliği 5 0 5 0 -6 0