Belarus ile Amerika Birleşik Devletleri arasında dikkat çeken bir gelişme yaşandı. Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, geçtiğimiz ay ABD eski Başkanı Donald Trump'ın yaptığı çağrıya yanıt vererek 52 mahkumu affetti. Bu karar, Belarus yönetimi tarafından bugüne kadar gerçekleştirilen en kapsamlı af uygulaması olarak kayıtlara geçti.
Donald Trump, geçtiğimiz ay Lukaşenko ile yaptığı telefon görüşmesinde ve sonrasında sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamalarda, Belarus'taki siyasi tutukluların serbest bırakılması yönünde çağrıda bulunmuştu. Trump, toplamda 1.300 ila 1.400 mahkumun tahliye edilmesini istemişti. Bu çağrıdan kısa bir süre sonra Belarus yönetimi, 52 mahkum için af kararı aldı.
Amerika Birleşik Devletleri'nin Litvanya Büyükelçiliği tarafından yapılan açıklamada, Trump'ın temsilcisi olarak görüşmelere katılan John Coale başkanlığındaki ABD heyetinin, serbest bırakılan 52 mahkumla birlikte Belarus'un başkenti Minsk'ten Litvanya'nın başkenti Vilnius'a doğru yola çıktığı belirtildi. Coale'nin ayrıca Belarus'ta uzun süredir kapalı olan ABD Büyükelçiliği'nin yeniden açılması yönünde Trump'ın isteğini Lukaşenko'ya ilettiği kaydedildi.
Belarus medyası, affedilen mahkumlar arasında Litvanya, Letonya, Polonya, Fransa, İngiltere ve Almanya vatandaşlarının da yer aldığını duyurdu. Bu durum, af kararının sadece Belarus vatandaşlarını değil, farklı ülkelerden gelen kişileri de kapsadığını ortaya koydu.
Vladimir Putin'in yakın müttefiki olarak bilinen Aleksandr Lukaşenko'nun bu kararı, Belarus yönetiminde uzun zamandır görülmeyen büyüklükte bir af olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, bu adımın Belarus ile Batı ülkeleri arasında yeni bir diplomatik yumuşamanın başlangıcı olabileceğini ifade ediyor.
Belarus'un adalet sistemi, kıta Avrupası hukuk sistemine dayalıdır ve büyük ölçüde Sovyetler Birliği döneminden miras kalan yapıyı korumaktadır. Ülkede yargı yetkisi, anayasa mahkemesi, yüksek mahkeme, bölge mahkemeleri ve yerel mahkemeler tarafından yürütülür.
Yargı Bağımsızlığı: Anayasada yargı bağımsızlığı güvence altına alınsa da, uygulamada yürütmenin yargı üzerindeki etkisi oldukça yüksektir.
Savcılık Sistemi: Savcılık, davaların açılmasında ve soruşturmalarda merkezi bir rol oynar. Savcılar doğrudan Devlet Başkanı tarafından atanır.
Ceza İnfaz Kurumları: Ülkede sıkı disiplin kurallarıyla yönetilen cezaevleri bulunur ve siyasi tutuklulara yönelik sert uygulamalar uluslararası kuruluşlar tarafından sık sık eleştirilmektedir.
Avukatlık Sistemi: Avukatlar devlet tarafından denetlenmekte olup, bağımsız savunma hakkı konusunda çeşitli sınırlamalar olduğu yönünde uluslararası raporlar bulunmaktadır.
Bu yönleriyle Belarus adalet sistemi, otoriter yapısıyla dikkat çekmekte ve insan hakları kuruluşlarının sık sık gündemine girmektedir.